Organik Tarım Rize’de Yapılabilir mi?

Organik Tarım Rize’de Yapılabilir mi?

 

Devasa alt yapı yatırımlarında Rize önemli mesafeleri birer birer halletme aşamasına geldi. Ovit Tünelleri, Karadeniz bölünmüş yolu, Rize Hava limanı, Tip Fakültesi Hastanesi, Lojistik merkez limanı Vs.

Yukarıda sayılan yatırımların kimi başlamış kimi ihale aşamasında. Önümüzdeki bir iki ay içersinde belki yıl sonuna doğru hepsinin başladığını göreceğiz inşallah…

Ovit’e tünel yapılması meselenin halledildiği anlamına gelmiyor. Rize Erzurum bölünmüş yolunun tamamen bitmesi ve ulaşıma açılması gerekiyor. Çok büyük proje. Bir görünmez el bu devasa alt yapı yatırımını ötelediği, ertelediği, hatta engellediğini görmek için kör olmak yetmiyor aynı zamanda sağır olmak lazım…

Hava limanımız şu anda en sorunsuz bir yatırım… Harika bir şekilde devam ediyor ama birilerinin bu işte de frene basacağını beklemiyor değilim…

Tip Fakültesi Hastanesi ( Şehir Hastanesi) , adı ne olursa olsun Tip fakültemizle entegre çalışacağı için insanımızın bedava hizmet için önünde hiçbir engel yok. Söylenenlere aldırmayın… Denizde doldurulacak 250.000 metre kare alanda modern bir hastane alt yapı ve üst yapı ile birlikte ihale edileceğini yakında göreceğiz…

Yılan hikayesine dönen, açıklandığı zaman Türkiye’de bir ilk olan Lojistik merkez liman ve lojistik merkez sahalarının elde edilmesi işi yine yakında ihale edilecek diyor ve heyecanla bekliyoruz…

Bütün bu gelişmelerin arasında Rizemiz için daha güzel gelişmeler var mı diye baktığımda Asim Çillioğlu beyin Organik Tarım ve Organik liman konusunda yaptığı önerileri dikkate değer buldum ve inceledim…

Birinci ayak bu manada yetiştirilecek ürünlerin saha ve insan kaynaklarının yetkili kurumlarca araştırılması gerekir. Tarıma uygun arazilerin çok kısıtlı olduğu Rizemizde bu işi başarmak için  çok detaylı inceleme ve araştırmaların hemen başlaması  gerekir… Hazırlanan verilerle eğer Organik tarımı çayın dışında hayata geçirip katma değeri yüksek tarımsal ürünler elde edebilirsek bu Rize için çok büyük bir kazanım olur…

Ama öncelikle saha araştırması, üreticilerin ikna edilmesi, örgütlenmesi, toprak analizlerinin süratle yapılması ve oluşabilecek kapasitenin tespit edilmesi lazım…

Ülkemizde her girişimin bürokrasinin ağır baskısı ve engeli ile karşılaştığını peşinen bilmemiz lazım. O kadar büyük engeller var ki, Konya kadar olan Hollanda’nın tarımsal ürün ihracatının ülkemiz ihracatını ikiye katladığını görebiliyoruz ama sadece dizlerimizi dövüyoruz, hiçbir kayda değer gelişme kaydedemiyoruz.

O zaman Rize için bulunmaz bir nimet olan organik tarım konusunda ilgili kuruluşlarımız zaman kaybetmeden bir çalışmanın içerisine girsin de görelim ve helal olsun diyelim. Zannetmiyorum. Birbirlerinin ayağına basan, bir oyana bir buyana siyaset yapan memurların yöneticilerin bu harika düşünceye sahip çıkacaklarına inanmıyorum… Beni yanıltırsalar onlara hayatım boyunca minnettar kalacağım…

Bu konuyu takip edeceğim… Aşağıda bu iş için yani organik tarım için yapılması gerekleri konu eden bir makaleyi dikkatlerinize sunuyorum. Hem vatandaşlarımız hem de yetkililer okusun ve istifade etsinler…

Konu Rizemiz için araştırılması, üzerinde çok düşünülmesi gereken bir konudur.

Sevgi ve saygılarımla

 

Metin Topçu

 

İşte o önemli makale…

 

ORGANİK TARIMA NASIL BAŞLANIR

Ülkemizde organik tarım faaliyetleri, 5262 Sayılı Organik Tarım Kanunu ve 27676 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik kapsamında Bakanlığımızca organik tarımda yetki verilen Kontrol ve Sertifikasyon kuruluşlarıyla yapılan sözleşmeye dayalı olarak yürütülmektedir.

Organik üretim yapacak çiftçinin organik tarım yapacağı arazisi; geleneksel üretim yapılan bölgelerden, işlek anayollardan, ağır sanayi tesislerinden, maden işletmelerinden, kentsel atıkların toplu olarak bırakıldığı alanlardan, kirletici atıklar içeren akarsular ve yeraltı sularından etkilenmeyecek bir mesafede olması gerekmektedir.  Organik tarım, üretiminin her aşamasının kontrol edildiği ve nihai ürünün sertifikalandırıldığı bir üretim şekli olduğundan kontrol ve sertifikasyon kuruluşlarının denetiminde ve sözleşme dahilinde uygulanmaktadır.

Bu nedenle organik tarıma başlamak isteyen çiftçi yukarıda belirtilen çevre şartları uygun ise, aşağıdaki bilgi ve belgeleri tamamlayarak Bakanlıkça organik tarım konusunda yetki verilen kontrol ve sertifikasyon kuruluşlarına başvurur.

 ORGANİK TARIMA BAŞLAMA KURALLARI AŞAĞIDA BELİRTİLMİŞTİR.

a) Organik tarım faaliyetinde bulunmak isteyen müteşebbis, kontrol ve sertifikasyon kuruluşuna veya kontrol kuruluşuna başvurur. Başvuruda aşağıdaki koşullar aranır:

1)  Bakanlık il veya ilçe müdürlüğünden alınan; güncellenmiş onaylı ÇKS kaydı, büyükbaş hayvancılık işletmeleri için Türkvet'den alınan onaylı işletme Tescil Belgesi, küçükbaş hayvancılık işletmeleri için KKKS'den alınan onaylı belge ve arıcılık işletmeleri için ise AKS'den alınan onaylı belge,

2) ÇKS kaydı olmayan veya yapılamayan müteşebbisler için;

Müteşebbisin adı, adresi, T.C. kimlik numarası ve vergi numarası, yabancı gerçek kişilerde ise yabancı kimlik numarasını içeren kimlik bilgi ve belgeleri,

İşletmenin yeri ve konumuna dair bilgiler,

Kadastro çalışması tamamlanmış alanlarda tapu kaydı, tamamlanmamış alanlarda ise araziye ait kroki,

Müracaat edilen arazinin veya arazinin kullanım hakkının kendine ait olduğuna dair bilgi ve belgeler,

3) Gıda işletmeleri için 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik hükümleri gereğince İşletme Kayıt Belgesi veya İşletme Onay Belgesi,

4) Su ürünleri yetiştiriciliği için Su Ürünleri Yetiştiricilik Belgesi ve/veya Su Ürünleri Kuluçkahane Belgesi.

b) Organik tarım faaliyetinde bulunmak isteyen müteşebbis, başvurduğu yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme yapar. Müteşebbis, organik tarım faaliyetini bireysel olarak yapabildiği gibi, üretici grubu ile de yapabilir. Üretici grubu, organik tarım faaliyetini tüzel kişilik altında yapabilir. Müteşebbis, organik tarım faaliyetini üretici grubu ile yapıyorsa her bir üretici ile sözleşme imzalamak zorundadır. Bu durumda müteşebbis, üretici grubu adına yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme yapar. Üretici grubu içinde yer alan çiftçiler, müteşebbis olarak değerlendirilir ve bir kod verilerek kayıt altına alınır. Müteşebbis; aracı tüccar, depolama, işleme ve benzeri fason hizmetleri yaptırdığı gerçek veya tüzel kişiler ile de sözleşme yapar. Fason üretim yapan işletmeler de organik tarım kontrol sistemine dâhildir.

c) Yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme imzalamış olan orman ve doğal alanlardan ürün toplayacak müteşebbis, ürün toplamadan önce, bu alanların mülkiyetinin veya kullanma hakkının ait olduğu makamdan yazılı izin alır.

ç) Su ürünleri üretimi yapacak müteşebbis Bakanlıktan yetiştiricilik için izin alır. Bakanlıktan yetiştiricilik izni alan müteşebbisler organik su ürünleri üretimi yapabilir. Organik su ürünleri üretimi yapacak müteşebbis, kamuya ait alanda üretim yapacaksa, ilgili kurumdan alınacak yazılı izin ile yetkilendirilmiş kuruluşa başvurarak sözleşme imzalar.

d) Yetkilendirilmiş kuruluş, her bir üretim aşaması için, ayrı ayrı sözleşme yapabileceği gibi, her faaliyeti ayrı ayrı belirtmek kaydıyla tek bir sözleşme de yapabilir. Yetkilendirilmiş kuruluş, müteşebbise ister bağımsız, ister üretici grubu dâhilinde olsun,  Bakanlıkça hazırlanacak ve yetkilendirilmiş kuruluşlara bildirilecek kodlama sistemine göre, bir kod numarası verir.

TÜRKİYE'DE ORGANİK TARIM TRENDİ HIZLA YÜKSELİYOR.

Hem üretici hem de tüketici tarafında organik gıda ürünlerine talep her geçen gün artıyor. Bu güzel bir gelişme...

Haliyle bu işe girmek isteyenlerin ve merak edenlerin sayısı da çoğalıyor. Ama herkesin aklında benzer soru işaretleri...Bu işe nasıl başlamalıyım? Nerede, hangi ürünü yetiştirmeliyim? Organik tarım sertifikası almak için nasıl bir süreç beni bekliyor? Bu işten para kazanabilir miyim? Organik tarımın zor tarafları neler? Soruları uzatmak mümkün..Gelin isterseniz herkesin merak ettiği bu sorulara işin birebir içinde yer alan bir isimden yanıtlar bulalım.

Türkiye'de ziraat eğitimi, ABD'de ise organik tarım eğitimi alan Ayerya Rüzgarlı Vadi Çiftliği sahibi Pelin Omuroğlu Balcıoğlu, Türkiye'de organik tarım yapmaya başlayan ilk isimler arasında yer alıyor.

İlk etapta organik zeytin üretiminin yanısıra küçükbaş hayvan çiftliği de kuran Balcıoğlu, organik tarıma hem bitkesel hem de hayvansal üretim tarafında bütünsel bir yaklaşım sergilediklerini söylüyor.

Bloomberg HT'de yayınlanan Tarım-Analiz programına konuk olan Balcıoğlu, organik tarım yapmak isteyenler için yol haritası niteliğinde tavsiyelerde bulundu.

“ÖLÇEK ÖNEMLİ”

İzmir'in Urla İlçesi'nde 1998 yılında üretime başlayan Pelin Omuroğlu Balcıoğlu, organik tarımla uğraşmak isteyenlerin izleyeceği stratejide ilk sıraya üretim ölçeğini koyuyor. Balcıoğlu, “Bu işi yapmayı planlayanların hangi ölçekte üretim yapacakları noktasında kendi sermaye ve toprak varlığıyla planlama yapmaları öncelikli sırada geliyor” diyor.

Balcıoğlu, bu noktada organik üretim yapacak kişilerin bir karar vermesi gerektiğini söylerek, “Bunu küçük bir aile işletmesi, bir butik, kendi kendini çeviren bir ekoköy-eko turizm çerçevesinde mi değerlendirecekler, yoksa çok daha fazla ürün üreterek bunları başka kanallarda mı pazarlamayı hedefleyecekler? İşçi istihdam edecekler mi yoksa kendi kendilerine yetebilecekler mi? Bence çıkış noktaları önce buradan olmalı” diyerek verecekleri kararın ileriki aşamalardaki önemine vurgu yapıyor.

Küçük ölçekli işletme olunduğunda iki türlü karar mekanizmasının ortaya çıktığını kaydeden Balcıoğlu, “Ya tam bir aile işletmesi olmanız gerekiyor. Bu durumda dışarıdan istihdam almadan kendi aile fertlerinizle birlikte ayakta kalabileceğiniz bir yapı oluşturmanız lazım. Böylece giderin de gelirin de aynı çatı altında kalabileceği işletme yapısı oluşturulabilir. Ya da daha profesyonel, kurumsal bir işletme olmanız gerekiyor” diyor.

“MİSAFİR OLUN”

Tıpkı tarım sektörünün diğer alanlarında olduğu gibi organik tarımda da bu yoldan geçmiş kişilerin tecrübeleri rehber niteliğinde. Bunu da ancak bu işi yapan işletmeleri gezerek ve araştırarak elde edebilirsiniz.

Zaten Balcıoğlu da “İllaki bu işe girmeden önce mevcut organik tarım yapan işletmelerde misafir olsunlar. İşin gerçekten içine girip organik tarım çiftliklerinde bir süre vakip geçirip kendilerine uygun bir iş olup olmadığına bakmalılar. Bu işin ne tür riskleri var? Ne tür finansal kaynak desteklerine ihtiyaç duyuyorlar? Hangi aşamalarında kendilerini yeterli hissedebilecekler ya da nereden destek alabilecekler, o noktalara nerelerde, nasıl ulaşabilecekler?” diyerek tüm bu soruların cevabının yaşanan tecrübelerde yattığını belirtiyor.

Hemen belirtelim ki Türkiye'nin farklı bölgelerinde misafir kabul eden küçük ve orta ölçekli çok sayıda organik tarım yapan işletme, çiftlik var. İsteyen 1 hafta isteyen 1 yıla kadar gönüllü ya da yardımcı olarak bu çiftliklerde çalışıp, işi tecrübe etme imkanına sahip. Buna en güzel örnek Buğday Derneği'ne bağlı TaTuTa çiftlikleri..

“BU İŞTE ROMANTİK OLMAYIN”

Balcıoğlu, şehir hayatında yoğun iş temposu ve stresten bunalanların hayallerini süsleyen küçük bir sahil kasabasında tarımla uğraşma hayaline karşı ise bir uyarıda bulunuyor.

Bu işin göründüğünden zor olduğunu ve yoğun emek istediğini hatırlatan Balcıoğlu, “Bilinmez iklim koşulları ve tabiatla uğraşacakları için bu işte romantik olmasınlar. İşin içine girmeden önce gerçeklerle yüzleşsinler” uyarısında bulunuyor.

Bu işe yatırım yapmayı, organik tarım yapmayı isteyen çok sayıda duyarlı, hevesli insan olduğunu hatırlatan Balcıoğlu, fizibilite çalışması yapılmasını öneriyor.

“ORGANİK TARIMI ETİK DEĞERLERLE YAPMAK GEREK”

Organik tarım yapacakların aklında her ne kadar para kazanmak olsa da bu alana yönelecek olanlara şu çağrıda bulunuyor Balcıoğlu, “Organik tarımın etik değerleri içerisinde kesinlikle bir felsefesi var, bunu tamamen içinize sindirmeniz gerekiyor. Bu işi yapmayı düşünenler, organik tarımı gerçekten kendi etik değerleri içinde üretim ve tüketim ayağını birlikte yapabilmeli. Ancak o zaman bu işten para kazanabilir ve bu işi sürdürülebilir kılabilirler.”

“GİRDİ MALİYETLERİNE DİKKAT EDİN”

Balcıoğlu, organik tarımın en büyük girdi maliyetleri arasında işçiliği gösteriyor. Çoğu zaman elle hasat yapıldığını ve makine kullanımının organik tarımda çok yaygın olmadığını ifade eden Balcıoğlu, “Organik tarımda hedef, konvansiyonel tarımda ürün elde etmek gibi birim alandan maksimum verim almak yerine üretimi bütünsel bir yaklaşımla optimize etmek. Toprağı zayıflatmadan ve yeteri kadar ürün almak temel. Doğada herkesin beslenmeye hakkı var, kurda, kuşa, aşa yem vereceksiniz” diyor.

Çok küçük ölçekli işletmeler için organik tarım yapma maliyetinin bazen yüksek olabileceği uyarısında bulunan Balcıoğlu, “Eğer bölgede birkaç işletme biraraya gelip ortak bir maliyet çıkarabilirse bu daha uygun olabiliyor. Ya da sözleşmeli üretim yapmak üzere daha büyük bir üretim yapan kişiye müracaat edilip onlar adına sertifika düzenletilmesi istenebilir” tavsiyesinde bulunuyor.

SERTİFİKASYON SÜRECİ KRİTİK

Organik tarım yapmak isteyenlerin en çok merak ettiği konulardan biri de sertifikasyon süreci. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın sertifikalsyon kuruluşuna verdiği yetki çerçevesinde sürekli bir denetim altında olan organik tarımda üretimin başlangıcından sonuna kadar toprak, yaprak, su ve ürün analizleri yapılıyor.

Eğer konvansiyonel tarım yapan komşularınız varsa bazı tampon bölgeler oluşturma zorunluluğu olduğunu hatırlatan Balcıoğlu, “Bir ticari anlaşma sonrasında sertifikasyon şirketi organik tarım yapacağınız bölgeye bir kontrolör gönderiyor. Bu arada ciddi bir dökümantasyon süreci oluyor. Başvurduğunuz tarihten iki üç yıl öncesine kadar her türlü bilgi soruluyor, araştırılıyor ve toprak sahibinin bunları bilmesi bekleniyor. Daha sonra iş toprak analizine geliyor, kimyasal, pestisit kalıntı olup olmadığı araştırılıyor. Eğer bir yeraltı su kaynağı varsa ve ürünleri bu kaynaktan sulayacaksanız ağır metallere karşı su analizi isteniyor” diyor.

İŞİN ZORLUKLARINI GÖZ ARDI ETMEYİN

Her işin olduğu gibi organik tarımın da zor yanları var. Her şey gözüktüğü gibi toz pembe değil.

İşte Balcıoğlu'nun bu noktadaki uyarıları: “Attığınız gübrenin dekar başına azot miktarını hesaplamak, analizini yapmak zorundasınız. Sulamanın, bitkinin istediği kadar değil bazen su kaynağınızın gidişatına göre tespit edilmesi gerekiyor. Dolayısıyla bitki bir stres yaşıyor ve bu stres yüzünden verim kaybı yaşanıyor. Bunları tolere edilebilecek misiniz? Bir de kağıt üzerinde, fizibilite çalışmalarında ortaya çıkmayan iklim faktörü söz konusu. İklimsel değişimin organik tarım üzerindeki etkilerini de düşünerek hareket edilmeli.”

PAZARLAMA VE MARKALAŞMA SÜRECİNE DİKKAT

Tabii organik ürünü ürettikten sonra asıl önemli konu binbir emekle yetiştirilen bu ürünlerin hak ettiği değerde alıcı bulması.

Bu noktada pazarın önemine dikkat çeken Balcıoğlu, “Pazarlama, bu işin en önemli kısmı diyebilirim. Ürünü artık herkes bir şekilde üretebiliyor ama pazar bulmak üretmekten daha kritik bir öneme sahip. Şimdi artık üreticiler pazar açısından çok daha şanslı ama fizibilite çalışması yaparken bu riskleri de göz önüne almaları doğru olur” diyor.

Pazarlamada bir diğer kritik aşama olarak da katma değer yaratmak ve markalaşmayı gösteren Balcıoğlu, bir süre sonra markalaşma sürecinin oluşmasının zorunlu hale geldiğini söylüyor.

Ayerya Rüzgarlı Vadi Çiftliği sahibi Pelin Omuroğlu Balcıoğlu'nun organik tarıma yönelik edindiği deneyim ve tavsiyeleri elden geldiğince sizinle paylaşmaya çalıştık. Artık bundan sonrasında karar sizin...